- Βελουχιστάν
- Ιστορικογεωγραφική περιοχή (347.188 τ. χλμ., 6.565.885 κάτ. το 1998) της νοτιοδυτικής Ασίας, διαμοιρασμένη πολιτικά μεταξύ Ιράν και Πακιστάν. Βρέχεται από τον κόλπο του Ομάν και την Αραβική θάλασσα σε έκταση 800 χλμ. και έχει ακτές χαμηλές και αμμώδεις. Το πακιστανικό τμήμα της περιοχής αποτελεί διοικητικά την επαρχία του Β., με πρωτεύουσα την Κέτα (560.307 κάτ. το 1998). Το ιρανικό τμήμα αποτελεί τομέα της επαρχίας Βελουχιστάν-Σιστάν (181.578 τ. χλμ., 1.722.579 κάτ. το 1997), με πρωτεύουσα τη Ζαχεντάν (419.518 κάτ. το 1997). Είναι περιοχή κυρίως ορεινή, που διασχίζεται από διάφορες οροσειρές, οι οποίες ξεπερνούν τα 2.000 μ. και περικλείουν μεγάλες λωρίδες ερήμου, μερικές από τις οποίες καταλαμβάνονται από αλμυρές λίμνες.
Τα υδάτινα ρεύματα είναι απλά ουάντι, χείμαρροι τον χειμώνα και τελείως στεγνά το καλοκαίρι· το κλίμα είναι υποερημικό, χαρακτηριζόμενο από μεγάλες ετήσιες θερμικές αιχμές και από ελάχιστες βροχοπτώσεις (μέσος όρος λιγότερο από 300 χιλιοστά).
Η οικονομία στηρίζεται στην κτηνοτροφία (πρόβατα και καμήλες)· η γεωργία, που είναι δυνατή μόνο στα αρδευόμενα εδάφη, παράγει δημητριακά (σιτάρι, κεχρί), ελαιώδεις σπόρους, χουρμάδες, βαμβάκι· αρκετά ανεπτυγμένη είναι η πατροπαράδοτη βιοτεχνία ταπήτων και μάλλινων υφασμάτων. Ο πληθυσμός είναι ακόμα σε μεγάλη έκταση νομαδικός, υπάρχουν όμως μερικές κάπως αξιόλογες πόλεις, όπως οι Καλάτ, Χάραν, Τουρμπάτ, Ζαχεντάν και κυρίως η Κέτα, που οφείλει έως έναν βαθμό τη σπουδαιότητά της στο ότι βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το πέρασμα Μπολάν, από το οποίο διέρχεται ένας αμαξιτός δρόμος με πολλή κίνηση και μέσω του οποίου επικοινωνεί το Αφγανιστάν με την κάτω κοιλάδα του Ινδού.
Το ιρανικό τμήμα της περιοχής του Βελουχιστάν, που αποτελεί τομέα της επαρχίας Βελουχιστάν-Σιστάν, είναι έρημος κατά μεγάλο μέρος και περιλαμβάνει μερικές από τις μεγάλες οροσειρές, οι οποίες είναι το ανατολικό όριο του ιρανικού υψιπέδου (φωτ. Collin).
Το εσωτερικό μιας σκηνής νομάδων στην περιοχή του Βελουχιστάν, μεταξύ Ιράν και Πακιστάν (φωτ. Patellani).
Dictionary of Greek. 2013.